यूरोप।
यूरोपमा रहेको देश जहां अचानक सन्नाटा छायों यस्तो अनौठो घटना भयोकी मानिसको जनजीवन अस्त ब्यष्त भयो मानव जीवनमा अन्धकार छायो । पूर्व सूचना बिना यस्तो घटना घट्यो की डिजिटल संसार बन्द भयो प्रविधि धारासाही बन्यो जसको कारण मानिसहरु केही सोच्न नसक्ने अवस्थामा पुगेका थिए ।
मनमा खुलदुली हुनसक्छ यूरोपमा पनि यस्तो हुन्छ र ? हुंदो रहेछ भयो। सोमबार स्पेन र पोर्चुगलमा ठूलो मात्रामा विद्युत आपूर्ति बन्द भयो अचानक र अचम्मलाग्दो ब्ल्याकआउट भयो । जब स्पेनको सामान्य रूपमा चलिरहेको थियो अचानक विद्युतीय ग्रिड दिउँसो १२:३३ बजे (बिहान ६:३३ बजे)सम्म गडबडी भयो। डिजिटल पूर्वाधारमा पूर्ण निर्भर रहेका मुलुकहरु अन्धकार भए ।
बिदुतीय माध्यमबाट संचालित मोबाइल सञ्जाल,इन्टरनेट,बैंकका एटिएम,पसलका कार्ड मेसिन,ट्राफिक बत्ती, रेल-मेट्रो लाईन सबै प्रणाली बन्द भए । यस्तो सन्नाटा छायोंकि मानवजीवनमा ठाउँको ठाउँ रोकावट भयो । अंडरग्राउंडमा रहेका सार्वजनिक सवारी साधनहरू मेट्रो रेल सबै प्रभावित भए ।
बिदुतीय माध्यमको विकल्प भएका सेवाहरु जसैत्यसै संचालनमा आएपनी धेरै अनलाइन सेवाहरु भने प्रभावित भए एयरपोर्टमा सन्नाटा छायों अनलाईन सेवा बन्द भएपछि एयरपोर्टमा यात्री र पर्यटकहरू सुपरमार्केटमा खरीदकर्ताहरु साथै उपभोक्ताहरु लगायत अलपत्र अवस्थामा रहेका थिए । नगद कारोबार बाहेक सबै कारोबारहरू ठप्प भए । ट्राफिक लाइट,सडक बत्ती,भुक्तानी टर्मिनल र स्क्रिनहरू सबै काटिएका थिए जबसम्म तिनिहरू ब्याट्रीबाट चल्दैनथे;धेरै पसलहरू बन्द थिए र अरूलाई नगद भुक्तानी मात्र स्वीकार गर्न बाध्य पारिएको थियो। प्रहरी अधिकारीहरूलाई हातले संकेत दिएर ट्राफिक निर्देशित गर्न बाध्य पारिएको थियो;सडकहरू चाँडै अवरुद्ध भए र सबवे प्रणालीहरू बन्द भए।
के भएको थियो र कसरी भयो यस्तो अवस्था ?
स्पेन र पोर्चुगलका लाखौं मानिसहरूले सोधिरहेको महत्त्वपूर्ण प्रश्न थियो । तर उत्तर थियो:हामीलाई थाहा छैन। युरोपमा विगतमा ब्ल्याक आउट हुनुका प्रायः स्पष्ट कारणहरू थिए,जस्तै आगो वा अत्याधिक गर्मी मौसम। तर यो घटना स्पेनमा न्यानो र घमाइलो दिनमा भएको थियो,र आउटेज भएको २४ घण्टा भन्दा बढी समय पछि सम्पूर्ण देशले किन बिजुली गुमायो भन्ने कुरा स्पष्ट छैन। पोर्चुगलका प्रधानमन्त्री लुइस मोन्टेनेग्रोले आफ्नो छिमेकी राष्ट्रमाथि इन्डिकेट गर्दै समस्या स्पेनबाट उत्पन्न भएको हुन सक्ने बताए । तर स्पेनिस प्रधानमन्त्री पेड्रो सान्चेजले मंगलबारको पत्रकार सम्मेलनमा उनको सरकारले “अनुसन्धान आयोग” गठन गरेको जानकारी गराएका छन ।
ग्रिड अपरेटर रेड इलेक्ट्रिकका सेवा निर्देशक एडुआर्डो प्रिएटोले बताए अनुसार पहिलो झट्का पछि ग्रिड पुन:प्राप्त भएको तर डेढ सेकेन्ड पछि दोस्रो पटक विच्छेदन हुँदा प्रणालीको “अपरेटिंग चरहरूको गिरावट”भयो,जसले गर्दा “ठूलो उत्पादन विच्छेदन”र “फ्रान्ससँगको जडान लाइनहरू विच्छेदन भयो । “डेढ सेकेन्ड धेरै जस्तो नलाग्न सक्छ; वास्तवमा यो कुनै पनि मानव कार्यको लागि केही होइन; विद्युतीय संसारमा यो धेरै लामो समय हो,” प्रिएटोले भने । केही सेकेन्डको अन्तरालमा स्पेनको आपूर्तिबाट अचानक १५ गिगाबाइट ऊर्जा खस्यो त्यस समयमा खपत भइरहेको बिजुलीको ६०% बराबर र परिणाम स्वरूप सम्पूर्ण स्पेनिस ग्रिड ध्वस्त भयो स्पेनिस सरकारी स्रोतले बतायो । खराब अवस्थाहरू टार्न र स्पेनको आणविक साइटहरू सञ्चालन र सुरक्षित घोषित अझै दिन लाग्ने जनाइएको छ । सोमवारको ब्ल्याक आउटको समयमा विद्युतीय जेनरेटर प्रयोग गरेपछि शंकास्पद कार्बन मोनोअक्साइड विषाक्तता बाट तीन वृद्धहरूको मृत्यु भएको श्रोतले बताएको छ ।
