डिपि शर्मा मैनाली,द हेग, नेदरल्याण्ड्स ।
नेपालका एक दुरदर्शी युवा नेता गगन थापाले किर्तिपुरको डाँडामा बसेर प्रविधिको सही उपयोग गरेर प्रगति गर्न सकिने कुरा गरेका थिए। यो भाषणले केहीलाई प्रेरित गरेको छ भने धेरैलाई ट्रोलको विषय पनि बनेको छ। केही वर्ष अघि केपी ओलीले घर-घरमा रेल र ग्यास पाइपलाइन,बंगालको खाडीमा नेपाली जहाजहरू र नेपाली ब्रान्डलाई पश्चिमी विश्वमा पुर्याउने जस्ता दृष्टिकोण प्रस्तुत गरेका थिए। यसले पनि नेपाली समाजमा यस्तै स्थिति सिर्जना गरेको थियो। तर जसले जसरी वा भाषणबाजीका लागि जे गरे वा भने पनि नेपालको आर्थिक प्रगति र विकासका लागि दृष्टिकोणमा आधारित योजना र कार्यान्वयनको पक्का पनि आवश्यक छ। यहाँ केही सुझावहरू छन् जसले नेपाललाई कीर्तिपुरको डाँडातिर: दृष्टिकोणमा आधारित आर्थिक दृष्टिकोणको मार्गमा अघि बढाउन मद्दत गर्न सक्छ:
दृष्टिकोणमा आधारित योजना
नेपालको आर्थिक प्रगति दृष्टिकोणमा आधारित हुनुपर्छ। यसका लागि दीर्घकालीन योजना,स्पष्ट लक्ष्य,र कार्यान्वयनको लागि ठोस रणनीति आवश्यक छ। उदाहरणका लागि प्रविधि,पर्यटन,कृषि,र शिक्षा क्षेत्रमा लगानी गरेर दीर्घकालीन आर्थिक वृद्धि सम्भव छ। उदाहरणका लागि प्रविधि,पर्यटन,कृषि,र शिक्षा क्षेत्रमा लगानी गरेर दीर्घकालीन आर्थिक वृद्धि सम्भव छ।
नेताहरूको दृढता र कार्यान्वयन
नेताहरूले केवल भाषणमा सीमित नभई, आफ्नो वचनलाई कार्यान्वयनमा ल्याउनुपर्छ। यसका लागि:
• स्पष्ट योजना: नेताहरूले स्पष्ट र व्यावहारिक योजना प्रस्तुत गर्नुपर्छ।
• कार्यान्वयनको अनुगमन: योजनाको कार्यान्वयनको अनुगमन गर्न र आवश्यक सुधार गर्नुपर्छ।
• जवाफदेहिता: नेताहरूले आफ्नो कार्यको लागि जवाफदेही हुनुपर्छ।
प्रविधिको उपयोग
प्रविधिको सही उपयोगले आर्थिक प्रगति सम्भव छ। यसका लागि:
• प्रविधि शिक्षा: युवाहरूलाई प्रविधि शिक्षा प्रदान गर्नुपर्छ।
• स्टार्टअप्स र इनोवेशन: स्टार्टअप्स र नवप्रवर्तनलाई प्रोत्साहन गर्नुपर्छ।
• डिजिटल इन्फ्रास्ट्रक्चर: डिजिटल इन्फ्रास्ट्रक्चरमा लगानी गर्नुपर्छ।
नेपाली डायस्पोराको भूमिका
विदेशमा रहेका नेपालीहरूले पनि नेपालको प्रगति र विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छन्। यसका लागि:
• सकारात्मक योगदान: नेपाली डायस्पोराले सकारात्मक योगदान गर्नुपर्छ।
• ज्ञान र प्रविधि हस्तान्तरण: विदेशमा सिकेका ज्ञान र प्रविधि नेपालमा हस्तान्तरण गर्नुपर्छ।
• सहयोग र लगानी: नेपालमा सहयोग र लगानी गर्नुपर्छ।
युवाहरूको भूमिका
नेपालका युवाहरूले देशको प्रगति र विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छन्। यसका लागि:
• सकारात्मक सोच: युवाहरूले सकारात्मक सोच राख्नुपर्छ।
• सक्रिय सहभागिता: युवाहरूले सामाजिक, आर्थिक, र राजनीतिक गतिविधिमा सक्रिय सहभागिता जनाउनुपर्छ।
• स्वदेशमै अवसर खोज्ने: युवाहरूले स्वदेशमै अवसर खोज्नुपर्छ र विदेश जानुपर्ने बाध्यता कम गर्नुपर्छ।
नेपाल सरकार र सरोकारवालाहरूलाई निम्न सुझावहरू छन् ।
•शिक्षामा प्रविधिको समावेश: स्कुल र कलेजहरूमा ल्यापटप,ई-लाइब्रेरी,र अन्य डिजिटल साधनहरूको पहुँच सुनिश्चित गर्न आवश्यक छ। यसले बालबालिकालाई आधुनिक शिक्षामा पहुँच दिनेछ।
•आईटी हवको पुनरुत्थान: पनौतीमा बनाइएका आईटी हवहरूलाई पुनर्जीवित गर्न र नयाँ आईटी हवहरू कीर्तिपुरको डाँडातिर स्थापना गर्न आवश्यक छ। यसका लागि निजी क्षेत्र,एनआरएनए,नेपाली डायस्पोरा र अन्तर्राष्ट्रिय साझेदारहरूको सहयोग लिन सकिन्छ।
•युवाहरूको प्रविधि क्षेत्रमा प्रोत्साहन: नेपाली युवाहरूले प्रविधिमा गरेको प्रगति र त्यसमा प्रवासबाट पर्याप्त सहयोग नपाएको कुरा ध्यानमा राख्दै युवाहरूलाई प्रविधि क्षेत्रमा प्रोत्साहित गर्न र आवश्यक सहयोग प्रदान गर्नुपर्छ।
•सकारात्मक सोच र प्रविधिको सही प्रयोग: समाजमा सकारात्मक सोच र प्रविधिको सही प्रयोगलाई प्रोत्साहित गर्न आवश्यक छ। यसका लागि सही सूचना र उदाहरणहरूको प्रचार-प्रसार गर्नुपर्छ।
अन्त्यमा
नेपालको दीर्घकालीन आर्थिक प्रगति र विकासका लागि स्पष्ट लक्ष्य र रणनीति सहितको दृष्टिकोणमा आधारित योजना,नेताहरूको दृढता र इमानदारी,प्रविधिको सही उपयोग,नेपाली डायस्पोराको सकारात्मक भूमिका र युवाहरूको सक्रिय सहभागिता अनिवार्य छन्। यी सबै तत्वहरूको संयोजनले मात्र देशलाई आर्थिक प्रगतिको मार्गमा अघि बढाउन मद्दत गर्छ। प्रविधिको सही उपयोगले उत्पादनशीलता र सेवा प्रवाह सुधार गर्छ भने नेपाली डायस्पोराको योगदानले देशको विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। युवाहरूको नवप्रवर्तनशील सोच र सक्रिय सहभागिताले देशलाई नयाँ उचाइमा पुर्याउन सक्छ। यी सबै तत्वहरूको समन्वयले मात्र नेपालले दीर्घकालीन आर्थिक प्रगति हासिल गर्न सक्छ। नेपालको भविष्य उज्ज्वल बनाउन सबैले आफ्नो भूमिका जिम्मेवारीपूर्वक निभाउनुपर्छ। नेताहरूले वचनलाई कार्यान्वयनमा ल्याउनुपर्छ,युवाहरूले स्वदेशमै अवसर खोज्नुपर्छ र नेपाली डायस्पोराले सकारात्मक योगदान गर्नुपर्छ। यसरी मात्र नेपालले दीर्घकालीन आर्थिक प्रगति हासिल गर्न सक्छ र विश्वभरि नेपालीहरूको इज्जत बढ्छ। अन्यथा हामी यस्तै भाषणबाजीमा नै सीमित रहिरहनेछौं।
यस लेखले नेपाल,नेपाली जनता,नेपाली नेताहरू,सरोकारवालाहरू र नेपाली डायस्पोरालाई सकारात्मक सन्देश दिन सकोस। सबैले मिलेर काम गरेमा मात्र नेपालले प्रगति गर्न सक्छ। आशा छ कि प्रत्येक, नेपाली नागरिकले नेपाललाई बनाउन जिम्मेवारी लिनेछन्। भगवानले सबै नेपाली नागरिक र विश्वव्यापी रूपमा बसोबास गर्ने नेपाली मूलका विदेशी नागरिकहरूको रक्षा गर्नुहुनेछ। धन्यवाद, जय नेपाली मनहरू। जय मानवता।
***************
लेखकको परिचय : डिपि शर्मा मैनाली नेपाली मूलका डच नागरिक हुन् । मैनाली शिक्षा क्षेत्रमा २७ वर्ष समर्पित गरेका छन्। हाल उनी नेदरल्याण्ड्सको द हेग युनिभर्सिटी अफ एप्लाइड साइन्सेसमा सहप्राध्यापक र डेल्फ्ट युनिभर्सिटी अफ टेक्नोलोजीमा प्राध्यापन र अनुसन्धानकर्ताको रूपमा कार्यरत छन्। मैनाली शिक्षा मार्फत सामाजिक परिवर्तनको शक्तिमा विश्वास गर्छन् र विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा सक्रिय मानव अधिकार अभियन्ता हुन्। उनी नेपाल,नेपाली साहित्य,संगीत र पूर्वी दर्शनमा कलम चलाउँछन्। साथै मैनाली सामाजिक अभियन्ता,नेदरल्याण्ड्सको नेपाली भाषी इन्जिनियर्स एसोसिएसनका संस्थापक अध्यक्ष तथा अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली कलाकार समाजको विश्व संजालका सल्लाहकार पनि हुन्।
